Κάθε άνθρωπος θαρρεί τον τόπο του ξεχωριστό από τσ’ άλλους. Εγώ λοιπόν θα σας πω για τις Μέλαμπες.
Όποιον ρωτήσετε στην Κρήτη για τους μελαμπιανούς, θα σας μιλήσουν για ανθρώπους μερακλήδες. Υπάρχουν ερμηνείες πίσω από τη διαγενεακή φήμη της μελαμπιανής παρέας αλλά θα τις συζητήσουμε όταν με το καλό τελειώσει η διδακτορική μου έρευνα. Σίγουρα πάντως έχει να κάνει με ένα ολόκληρο αξιακό σύστημα που συσπειρώνει την κοινότητα και όχι απλώς έναν τρόπο ψυχαγωγίας.
Μία (ακόμη) καντάδα λοιπόν έγινε προχθές στο χωριό. Τραγουδώντας (σ)τα σοκάκια βγήκαμε στον κάτω αμαξωτό.
Από εκείνο το σημείο βλέπεις τη μαύρη γη που άφησαν οι πρόσφατες πυρκαγιές. Από εκεί επίσης μπορείς να δεις στο απέναντι χωριό το σημείο όπου ξεκίνησε η μικρή εστία φωτιάς τη μαύρη μέρα που ξημέρωσε στις 15 Ιουλίου.
Στον κάτω αμαξωτό επίσης είναι που ο βοριάς πρωτόρχεται και δροσερεύει το χωριό. Ο ίδιος βοριάς όμως το χαστουκίζει και το απειλεί κάθε καλοκαίρι με τις μικροπυρκαγιές. Ο ίδιος βοριάς που φέτος έθρεψε τη σπίθα σε πύρινη λαίλαπα καίγοντας τα 20.000 στρέμματα και τα εισοδήματα ενός ολόκληρου χωριού.
Στον κάτω αμαξωτό λοιπόν βγήκε η στρατιά της προχθεσινής καντάδας. Η παρέα γύρισε εκείνη την ώρα και φούντωσε.
Και ξεκινά ο Φλυτζάνης (στα μισά του βίντεο) τη μαντινάδα που ‘λεγε ο Σκορδαλός θαρρώ, για να την αποπάρουν με ορμή οι υπόλοιποι:
Φύσα, βοριά μου όσο θες, φύσα και δεν πειράζει,
μα Μέλαμπες χωρίς βοριά καθόλου δεν ταιριάζει.
Στο παρακάτω βίντεο βλέπετε 4 λεπτά από την πολύωρη καντάδα και τον δυνατό αέρα να χτυπά το χωριό, να χαλά τον κόσμο.
Οι συγχωριανοί (τού) ανταπαντούν. Λες κι έχει ο βοριάς πρόσωπο, ανθρώπινα στοιχεία και δαμάζεται.
Όποιος ερευνητής μελετά τον λαϊκό λόγο, κατανοεί πώς σκέφτεται μία τοπική κοινωνία. Και όταν βλέπεις ανθρώπους να “μιλούν” σε τέτοιες δυνάμεις κατ’ αυτό τον τρόπο, αφουγκράζεσαι μία αρχέγονη σιγουριά στη δύναμη της κοινότητας, πως μπορούν να τα βάζουν με τα στοιχεία της φύσης. Και η αλήθεια είναι πως οι Μελαμπιανοί μόνοι τους κυρίως τα βγάζουν πέρα κάθε χρόνο με τη φωτιά.
Κι αν δεν ήταν πάλι αυτοί, θα είχαν καεί φέτος όλα τα σπίτια στον ορεινό αυτόν οικισμό της νότιας Κρήτης.
Βρείτε μου λοιπόν ένα χωριό, έστω μία κοινότητα στην Ελλάδα που στέκεται ΣΥΣΣΩΜΗ απέναντι στην καμμένη περιουσία και τηνε τραγουδά.
Αυτοί λοιπόν είναι οι Μελαμπιανοί.
Τους δίνεις αποκαΐδια και τα κάνουν πείσμα.
Τους δίνεις σκοτίδι και σου δίνουν πίσω Φως.
Εμείς θα το στήσουμε ξανά το χωριό. Αλλά πρέπει να αποδοθούν και ευθύνες.
Κι όποιος νιώθει, ας μας στηρίξει.
Φύσα, βοριά μου, όσο θες.
Εδώ το βίντεο: